Methods of ethnographic research with children and young people

Katarzyna Byłów reflects on ethnographic methodologies in research with children 🇺🇸 🇵🇱

Within the methodology of scientific research with children, even as participatory and inductive as ethnography, it is often adults who define the scope of what is visible and documented, simply by asking specific questions. In our project, we tend to be interested in places, relationships, how and when people learn a new language, and in manifestations of inclusion and exclusion within schools. We are quite justifiably taking responsibility for the design of our research, but our monopoly on asking questions may also lead to the colonisation of the world that is then presented in our academic publications. And yet it is the young people and children with migration background – research participants in a project that aims to explore and shed light on their situation, experience and systemic limitations (or opportunities) in a new school – who can best contribute to defining which questions they consider most salient and urgent.

Research with children

Fortunately, in our own local area, the necessity and methods of empowering research participants have been addressed and subject to reflection by Polish researchers involved in participatory research. Publications focusing on methodology of research with young people and children are especially noteworthy:

• Dziecko i zdrowie. Wstęp do childhood studies (Child and Health. An Introduction to Childhood Studies) edited by Magdalena Radkowska-Walkowicz and Maria Reimann;

  
  

• Review article Badania skoncentrowane na dzieciach, badania z udziałem dzieci, dzieci jako badacze. Etyczne i metodologiczne aspekty badań prowadzonych w nurcie nowej socjologii dzieci i dzieciństwa (Child-centred research, research with children, children as researchers. Ethical and methodological aspects of the new sociology of children and childhood) by Paulina Bunio-Mroczek; or

• Recent monograph Metodologia badań otwarta na dzieci (Research Methodology Open to Children) by Aleksandra Zalewska-Królak.

Children vs adults?

As we strive to include child- and youth-friendly methods in research, we should not forget that the worlds of adults and children are not separate, as clearly evidenced by the results of research on play, often considered the domain of children. In the conclusion of Why We Play, the anthropologist Roberte Hamayon noted that it is possible

„(…) not to separate the ‚play’ of the child’s education from that of the actor’s mime, or of the sportman’s competition.”

The curators of last year's exhibition Radical Playgrounds: From Competition to Collaboration at Berlin's Gropius Bau, seemed to have reached similar conclusions. Their project consisted of works of art accessible to the general public – in this case, artistic playgrounds temporarily ‘parasitising’ in the space surrounding the museum. In summarising the impact of the exhibition, they noted that

„It’s realisation revealed an unexpected longing on the part of the public, and not only including children, for self-determined play areas in public spaces” (Matthias Pees 2024: 14).

Can children drive research reflection?

Photo by Lena Antkowiak

The realisation that what interests us, researchers, can be a mere fragment of a certain perspective stems from my own ethnographic experience of long-term field research in a Tibetan Children's Village in India.

One day, eight months into the fieldwork, I was doing participant observation in the courtyard of the Baby Home for the youngest children, aged 1 to 5. It was a lazy afternoon on a school day. At a certain point, I realised that the five-year-old boy sitting opposite me was drawing his picture upside down – dialogically – for me. This seemed to be completely clear to the other children, but I had to ask TenTashi to draw a person and then add a hat on their head before it dawned on me what was going on. This moment of ethnographic 'epiphany', initiated by a child, allowed me to see the intensely dialogic character of contemporary Tibetan pedagogy - understood both as the upbringing of children and their education.

A similar moment is reported by Rachel Rosen in a chapter based on the results of her CCoM (Children Caring on the Move) research project in her co-edited Crisis for Whom: Critical global perspectives on childhood, care and migration. She describes 'emergent solidarities' sparked by interactions in a group of young researchers with migration background, which allowed her to then recognise and analytically adress such manifestations of mutual care provided by young people on the move.

Ways to collaborate

Still, the inclusion of the (research) perspective of children and young people participating in our research is not always straightforward and requires a lot of thought and preparation. Designing a tailor-made participatory research-workshop formula for our project "Good Beginnigs, Promising Futures," I was inspired by the reflection and participatory practice of two specific researchers and artists. In Secret Games: Collaborative Works with Children 1969-1999, the photographer Wendy Ewald described her experiences and the creative outcomes of her collaboration with children, sparked by workshops she led in places as diverse as the United States, Canada, India, Mexico, South Africa or the Netherlands.

I found it particularly inspiring when Ewald described a visit to the local cemetery in the company of a boy from the local indigenous community: “My image shows what a Native American graveyard looks like. You can read the inscription on the gravestone and see the simple handmade crosses in the background. Merton’s picture doesn’t do that. It is grainy, washed-out and the proportions are „wrong”. But his cemetery is a frightening place. No one goes there – or if they do, they often see ghosts. (…) I realised his pictures portrayed reservation life more accurately and expressively than mine.”

The second source of inspiration was the research design implemented and documented by Carolyn Steedman in her groundbreaking ethnography The Tidy House: Little Girls Writing. The key part of the publication is the story written in the summer of 1976 by three eight-year-old girls - Melissa, Carla and Lindy, the transcripts of their conversations providing a running commentary on the text they were co-writing, which happened to address the topics of love, sex, marriage, birth and motherhood.

The Tidy House was a pioneering project, and the meticulously described methodology it employed gave the researcher insight into the situation of working-class girls in the UK from the perspective of ‘their own socialisation process.’

Research workshop based on Jackdaw in the Subway

Our own idea is to create space for a similarly unmoderated conversation between our research participants – children with migration background – also in interaction with their schoolmates without such background. We start with a short text Jackdaw in the Subway (2024) by the Kyiv-born Czech poet Marie Iljašenko. The text asks and leaves open some relevant questions: "If I define myself by where I’m from, what happens when I leave the place?/ Do I cease to exist? Do I stop being myself?/ Or do I carry my metro station inside me, elsewhere, forever?/ How long do I remain Irish in America? How long will I be a Turk in Berlin?/And does it still matter today?" (translated by Nathan Field). In combination with the biographies of the (migrant) poets and translators, Jackdaw in the Subway, from the very beginning refracted into three different languages and possibly emerging in further translations during the workshops – initiates an exchange of thoughts and experiences which, with the consent of all participants, we audio record and then analyse to capture relevant themes, associations and contexts of children's lived experience in increasingly multicultural Polish schools.

O metodach badań etnograficznych z udziałem dzieci i młodzieży

Reflekcje Katarzyny Byłów na temat ethograficznych metod w badaniach z dziecmi

W metodologii badań naukowych z udziałem dzieci, nawet tak partycypacyjnych i indukcyjnych jak etnografia, często to dorośli nakreślają granice pola widzenia („pola badawczego”), przychodząc do uczestników z gotowymi pytaniami. W naszym projekcie, na przykład, interesują nas miejsca, relacje, sposoby nauki nowego języka, przejawy włączenia i wykluczenia w szkole i poza nią. Słusznie bierzemy odpowiedzialność za kształt naszych badań, jednakże nasz monopol na stawianie pytań prowadzi do skolonizowania świata przedstawianego następnie w naszych publikacjach naukowych. A jednak to młodzi i bardzo młodzi ludzie z doświadczeniem migracji - pełnoprawni uczestnicy naszych badań, które mają na celu analizę ich sytuacji, przeżyć i systemowych ograniczeń (bądź otwarć) w nowej szkole - mają najwięcej do powiedzenia w kwestii tego, jakie pytania wydają im się najbardziej istotne i pilne.

Badania z dziećmi

Namysł nad koniecznością i sposobami zwiększenia podmiotowości osób uczestniczących w badaniach jest na szczęście bardzo żywą kwestią wśród polskich badaczek prowadzących badania partycypacyjne. Na uwagę zasługują publikacje koncentrujące się bezpośrednio na metodologii takich badań z udziałem młodzieży i dzieci, takie jak książka Dziecko i zdrowie. Wstęp do childhood studies pod redakcją Magdaleny Radkowskiej-Walkowicz i Marii Reimann, artykuł Badania skoncentrowane na dzieciach, badania z udziałem dzieci, dzieci jako badacze. Etyczne i metodologiczne aspekty badań prowadzonych w nurcie nowej socjologii dzieci i dzieciństwa autorstwa Pauliny Bunio-Mroczek czy ostatnio wydana monografia Metodologia badań otwarta na dzieci Aleksandry Zalewskiej-Królak.

Dzieci a dorośli

Dążąc do uwzględnienia w badaniach metod otwartych na dzieci i młodzież nie należy wszakże zapominać o tym, że światy osób dorosłych i dzieci nie są od siebie odrębne, o czym dobitnie świadczą choćby wyniki badań nad zabawą (ang. play), która często uchodzi za domenę dzieci.

W podsumowaniu Why We Play antropolożka Roberte Hamayon zauważyła, że możliwe jest

„nie traktować oddzielnie „zabawy” kształcącej dziecko, od pantomimy czy rywalizacji sportowej”.

Do podobnych wniosków doszli kuratorzy ubiegłorocznej wystawy Radical Playgrounds: From Competition to Collaboration przy berlińskim Gropius Bau, na którą składały się dostępne dla ogółu publiczności dzieła sztuki – w tym wypadku artystyczne place zabaw, tymczasowo

„pasożytujące” w przestrzeni okalającej muzeum. W podsumowaniu oddziaływania wystawy, zauważono że „ujawniła się oto nieoczekiwana tęsknota publiczności, nie tylko dzieci, za samostanowionym miejscem zabaw w ramach przestrzeni publicznej” (Matthias Pees 2024: 14).

Czy dzieci mogą inicjować pytania badawcze?

Fotografia: Lena Antkowiak

Przekonanie, że to, co nas – badaczki i badaczy – interesuje a priori, może być tylko wycinkiem pewnej perspektywy, wyrasta z moich własnych doświadczeń z etnograficznych badań terenowych w Tybetańskiej Wiosce Dziecięcej w Indiach. Pewnego dnia, osiem miesięcy po rozpoczęciu badań, wraz z zaprzyjaźnionymi dziećmi, wśród których prowadziłam obserwację uczestniczącą, spędzaliśmy leniwe popołudnie po szkole na dziedzińcu Baby Home, „internatu” dla najmłodszych dzieci, grupy 1 – 5-latków.

W pewnym momencie zorientowałam się, że siedzący naprzeciwko mnie pięcioletni chłopiec rysuje swój obrazek do góry nogami – dialogicznie – dla mnie. Było to całkowicie czytelne dla pozostałych dzieci, choć ja musiałam poprosić, aby TenTashi narysował ludka, a potem dorysował mu kapelusz, zanim zorientowałam się, co się dzieje. Ten moment etnograficznego olśnienia, zainicjowany przez dziecko, pozwolił mi dostrzec jak intensywnie dialogiczna jest współczesna tybetańska pedagogika – rozumiana zarówno jako wychowanie dzieci, jak i ich edukacja.

Podobny moment opisuje Rachel Rosen w rozdziale w oparciu o wyniki projektu badawczego CCoM (Children Caring on the Move) we współredagowanym przez siebie tomie Crisis for Whom: Critical global perspectives on childhood, care and migration. Podczas interakcji grupy młodych badaczek i badaczy z doświadczeniem migracji, wyłoniło się coś, bo Rosen opisuje jako - emergent solidarities - przejawy wzajemnej troski i usług opiekuńczych świadczonych sobie wzajemnie przez młode osoby w drodze.

Jak współprowadzić badania?

Podmiotowe włączenie perspektywy (badawczej) dzieci i młodych osób uczestniczących w naszych badaniach nie jest jednak proste i wymaga sporego namysłu i przygotowania. Opracowując model warsztatów badawczych jako sposobu partycypacyjnego generowania danych w naszym projekcie „Dobre początki, obiecująca przyszłość” inspirowałam się praktyką dwóch artystek-badaczek. W Secret Games: Collaborative Works with Children 1969-1999, fotografka Wendy Ewald opisała swoje doświadczenia i twórcze owoce współpracy z dziećmi w ramach prowadzonych przez nią warsztatów w tak różnych miejscach jak Stany Zjednoczone, Kanada, Indie, Meksyk, RPA, czy Holandia.

Szczególnie inspirujący był dla mnie moment, w którym Ewald opisuje wspólne fotografowanie miejscowego cmentarza w towarzystwie chłopca z lokalnej społeczności rdzennych mieszkańców: „Moje zdjęcie pokazuje jak wygląda cmentarzysko rdzennych Amerykanów. Widać napis na nagrobku, w tle widać proste, domowej roboty krzyże. Zdjęcie Mertona tego nie robi. Jest ziarniste, wypłowiałe, proporcje są „niewłaściwe”. Ale jego cmentarzysko tchnie zgrozą. Nikt tam nie chodzi – a jeśli już ktoś idzie, często widzi tam duchy. (…) Uświadomiłam sobie, że jego zdjęcia ukazywały życie w rezerwacie trafniej i bardziej wyraziście niż moje.” (Ewald, 2000: 22).

Drugim źródłem inspiracji była koncepcja wdrożona, szczegółowo opisana i udokumentowana przez Carolyn Steedman w jej przełomowej etnografii The Tidy House: Little Girls Writing . Istotną częścią publikacji jest opowieść napisana latem 1976 r. przez trzy ośmioletnie dziewczynki - Melissę, Carlę i Lindie oraz transkrypcje nagrań ich rozmów-komentarza do tworzonego przez dzieci tekstu, dotykającego tematów miłości, seksu, małżeństwa, narodzin i macierzyństwa. The Tidy House było pionierskim projektem, a zastosowana w nim drobiazgowo opisana metodologia dała badaczce wgląd w sytuację dziewcząt z klasy robotniczej w Wielkiej Brytanii, z perspektywy „procesu ich własnej socjalizacji”.

Warsztaty badawcze „Kawka w metrze”

Nasz własny pomysł polega za stworzeniu przestrzeni dla niemoderowanej rozmowy pomiędzy uczestnikami naszych badań – dziećmi z doświadczeniem migracji, także w interakcji z ich koleżankami kolegami ze szkoły, które takich doświadczeń nie mają. Punktem wyjścia jest krótki tekst Kawka w metrze (2024), urodzonej w Kijowie czeskiej poetki Marie Iljašenko. Tekst stawia i pozostawia bez odpowiedzi pytania: „jeśli definiuję się przez to, skąd jestem, co się stanie,/ kiedy opuszczę to miejsce? Przestanę być? Przestanę być sobą?/ A może odniosę swoją stację metra w sobie, w inne miejsca, na zawsze?/Jak długo zostanę Irlandczykiem w Ameryce? Jak długo będę Turkiem w Berlinie?/ A czy to ma dziś jeszcze jakieś znaczenie?” (tłum. Zofia Bałdyga). W połączeniu z biografiami migrujących poetów i tłumaczy, od samego początku rozszczepiony na trzy różne języki - z potencjałem wyłonienia się w kolejnych tłumaczeń podczas warsztatów – Kawka w metrze inicjuje wymianę myśli i doświadczeń, którą za zgodą wszystkich uczestników nagrywamy (audio), a następnie poddajemy analizie, w celu wychwycenia istotnych wątków, skojarzeń i kontekstów doświadczenia dzieci w coraz bardziej (potencjalnie) wielokulturowych polskich szkołach.